Vùng đổi mới sáng tạo Bình Dương với mô hình 5 lớp được đúc kết từ thực tiễn xây dựng và phát triển các đề án trong đề án TP Thông minh Bình Dương, là sự cô đọng của chiến lược phát triển thông minh của Bình Dương.
Mô hình 5 lớp độc đáo
Trên cơ sở nghiên cứu các mô hình phát triển của thế giới về vùng đổi mới sáng tạo, Đề án “Vùng đổi mới sáng tạo Bình Dương – Binh Dương Innovation Region” là một mô hình hoàn toàn mới, phù hợp với thực tiễn của Bình Dương. Đề án này được tỉnh Bình Dương giao cho Tổng công ty Becamex IDC chủ trì nghiên cứu cùng các chuyên gia hàng đầu về quy hoạch phát triển thành phố thông minh trên thế giới, áp dụng vào thực tiễn địa phương.
Cụ thể, lớp 1-Quy hoạch đô thị và hạ tầng giao thông công cộng, lớp 2-Xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo, lớp 3-Phát triển kinh tế cân bằng, lớp 4-Chuyển đổi số và Phát triển công nghiệp 4.0 và lớp 5-Phát triển nguồn nhân lực. Mỗi lớp đóng vai trò riêng nhưng có quan hệ hỗ trợ lẫn nhau. Mỗi lớp là định hướng cho một tập hợp các đề án có chủ đích nhằm giải quyết những thách thức của tỉnh theo từng chủ điểm, hòa chung lại theo 5 lớp sẽ tạo ra những tác động liên ngành, trên diện rộng, trực tiếp vào mọi mặt đời sống xã hội. Mô hình 5 lớp là sự hình thức hóa lại, cô đọng trong một biểu đồ nhằm biểu đạt chiến lược phát triển thông minh của Bình Dương trong giai đoạn vừa qua, nhằm định hình rõ những lớp chiến lược đã được kiểm chứng qua thực tế, khẳng định hướng đi đúng đắn của Bình Dương, qua đó là kim chỉ nam cho chiến lược phát triển của tỉnh trong giai đoạn tiếp theo.
Giải pháp 5 lớp đặc biệt có tác động lớn trong việc thu hút nguồn nhân lực, mỗi lớp sẽ đóng một vai trò cụ thể trong việc thu hút nguồn nhân lực. Lớp thứ nhất về quy hoạch đô thị và giao thông, với việc ứng dụng mô hình TOD và kiến tạo nơi chốn sẽ giúp Bình Dương xây dựng đô thị được quy hoạch khoa học, việc giao thương đi lại thuận lợi, sẽ giúp con người được sống, làm việc và vui chơi tiện nghi và thoải mái.
Lớp thứ hai về xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo sẽ giúp Bình Dương tiếp tục phát huy và trở thành vùng đất năng động và đầy sức sống, tạo ra một môi trường tốt cho việc thu hút nguồn nhân lực, việc phát triển kinh tế cân bằng ở lớp ba sẽ tạo ra hệ sinh thái thương mại dịch vụ phục vụ con người, phục vụ giao thương, là một khía cạnh quan trọng trong việc thu hút nguồn nhân lực, chiến lược chuyển đổi số và phát triển công nghiệp 4.0 sẽ giúp thu hút các nhà khoa học, các chuyên gia, đưa Bình Dương trở thành vùng đất hiện đại, hòa nhịp với dòng chảy của kỷ nguyên mới, mỗi lớp trong mô hình 5 lớp sẽ có vai trò của riêng mình trong chiến lược phát triển lấy con người làm trọng tâm, từ đó tổng hòa tạo thành một chiến lược phát triển liên ngành, toàn diện cho Bình Dương trong giai đoạn tiếp theo.
Bình Dương đã trở thành một vùng công nghiệp lớn tại Việt Nam với 29 khu công nghiệp, tương đương 12.734ha, tỷ lệ lấp đầy trung bình đạt hơn 83,4%, thu nhập bình quân đầu người tính đến tháng 10-2022 đạt 170 triệu đồng/người/năm. Cơ sở hạ tầng của Bình Dương được hoàn thiện với chất lượng cao, các khu công nghiệp xanh, thân thiện với môi trường, đan xen với những khu đô thị cao cấp phục vụ các chuyên gia và những khu nhà ở xã hội phục vụ những người có thu nhập thấp. Cách thức quy hoạch này tạo ra sự bình đẳng trong việc thụ hưởng hạ tầng xã hội, thụ hưởng hệ thống y tế giáo dục cho mọi tầng lớp trong xã hội. Tổng hòa lại đã giúp mô hình phát triển của Bình Dương trở thành một mô hình kiểu mẫu tại Việt Nam và đã được lan tỏa ra nhiều tỉnh thành trong cả nước thông qua các doanh nghiệp đầu tàu của tỉnh như Becamex IDC và VSIP.
Những khu công nghiệp do Bình Dương đầu tư luôn đóng vai trò lớn trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế ở khu vực xung quanh, khác với mô hình kinh doanh bất động sản nhà ở chỉ tập trung ở những thành phố lớn. Những khu công nghiệp do các doanh nghiệp Bình Dương là chủ đầu tư luôn xuất hiện ở những huyện, thị xã khó khăn nhất ở các địa phương: Nghệ An, Bình Định… Sự xuất hiện của các doanh nghiệp Bình Dương góp phần tham gia tái cấu trúc lại các khu dân cư nông thôn theo hướng quy hoạch hiện đại, việc xây dựng các khu đô thị cao cấp cho các chuyên gia, khu nhà ở xã hội, hệ thống đường giao thông, cũng như thu hút các nhà đầu tư về đã tạo ra sự thay đổi toàn diện và mang lại cuộc sống thịnh vượng hơn cho người dân cho ở những vùng đất khó khăn nơi mà những khu công nghiệp của Bình Dương hiện diện. Sự lan tỏa đó đã và đang tiếp tục diễn ra, có nhiều địa phương vẫn liên hệ và mong muốn được những doanh nghiệp đầu tàu của Bình Dương đầu tư, qua đó học hỏi và nhân rộng mô hình thành công của Bình Dương tại Việt Nam.
Nâng cao chất lượng đô thị cho vùng đổi mới
Sau 25 năm phát triển, đến nay Bình Dương có 1 đô thị loại I (thành phố Thủ Dầu Một), 4 đô thị loại III (Thuận An, Dĩ An, Bến Cát, Tân Uyên) và 5 đô thị loại V thuộc huyện (gồm thị trấn: Dầu Tiếng, Phước Vĩnh, Lai Uyên, Tân Thành, Tân Bình). Mặc dù có tỷ lệ đô thị hóa khá cao đạt trên 82% nhưng Bình Dương vẫn đặt mục tiêu quản lý quá trình đô thị theo hướng bền vững, nâng cao chất lượng đô thị. Mục tiêu của Bình Dương là đến năm 2030, Bình Dương trở thành đô thị thông minh, là trung tâm công nghiệp hiện đại và là địa phương đi đầu cả nước về đổi mới sáng tạo.
Bình Dương đang tập trung hoàn thành Quy hoạch tỉnh Bình Dương thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Quy hoạch này có tầm nhìn dài hạn, toàn diện, có tính chiến lược và nguyên tắc phát triển bền vững. Bảo đảm tính tầng bậc, liên tục, thống nhất, đầy đủ, tích hợp của hệ thống quy hoạch, gắn kết chặt chẽ với quy hoạch nông thôn; phân định rõ các vùng trong nội dung quy hoạch đô thị và áp dụng các công cụ kiểm soát phát triển theo quy hoạch và kế hoạch, gắn quy hoạch đô thị với nguồn lực thực hiện. Trong đó, áp dụng quy chuẩn, tiêu chuẩn để xây dựng và lựa chọn mô hình phát triển đô thị bền vững (đô thị thông minh, đô thị sinh thái…) phù hợp với điều kiện từng đô thị thuộc tỉnh Bình Dương. Tỉnh sẽ đầu tư phát triển các chương trình xây dựng đô thị đạt các tiêu chuẩn phòng, chống thiên tai, cháy, nổ, sự cố môi trường, dịch bệnh, bảo vệ môi trường…
Để đưa Bình Dương thành vùng đất thịnh vượng, có thu nhập cao, khoa học kỹ thuật phát triển, là điểm đến cho các hoạt động giao thương, thương mại và dịch vụ toàn cầu, là mảnh đất cho đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát minh còn cả một chặng đường dài phía trước. Lịch sử phát triển của một quốc gia, vùng đất là một cuộc “chạy đua tiếp sức”, thế hệ đi trước tạo tiền đề cho thế hệ đi sau, chiến lược phát triển thông minh như chiếc gậy trong cuộc đua tiếp sức đó, khi đã tìm ra được lối đi và định hình được chiến lược, cùng là lúc cần tăng tốc để cuối cùng sớm đạt được mục tiêu thịnh vượng, bền vững.